Przypomnijmy, w 2001 r. w tych samych warunkach na Pucharze Dunajca złowiono 1.093 lipienie, w rok później 760, w tym roku tylko 39 (sic)!
Co się stało ? Czy doszło do wytrucia ? Chyba nie ! Wprawdzie mieliśmy w marcu głośnie skażenie bakteriologiczne Białego Dunajca, ale o śnięciach ryb nikt nie meldował. Nie zaniechano też zarybień Dunajca. Co roku w interesujący nas rejon nie licząc zarybień wylęgiem i dwulatkiem wprowadzane jest 20-30 tys. szt. narybku jesiennego lipienia. Przeżywalność lipienia w Dunajcu z narybku jesiennego szacowana jest na 8,2 %.To dobry wynik, bo w Czechach przeżywalność dwulatka szacowana jest na 8,75 %.
W 2001 r. między Krościenkiem a Gołkowicami zarybiono Dunajec 20.000 szt. narybku jesiennego, więc w tym roku należałoby się spodziewać 1.640 lipieni z tych zarybień. Chyba jasno z tego widać, że obecnej presji samymi zarybieniami zrekompensować się nie da.
O liczebności lipienia decyduje naturalny rozród. Lipień jest gatunkiem, którego narybek jest niezwykle wrażliwy na wszelkie wezbrania wód, szczególnie w fazie embrionalnej. Lipień w Dunajcu rośnie bardzo szybko, w trzecim roku życia osiąga wymiar ochronny, więc o wynikach Zawodów im. Romaniszyna decydowała liczebność rocznika 2001. Przypomnijmy, że wtedy właśnie 21 i 25 lipca przeszły Dunajcem dwie fale powodziowe, których impetu zapora w Czorsztynie nie była w stanie pokonać.
Zawody o Puchar Dunajca od 1999 roku organizowane są na tzw. „żywej rybie”. Wymiar ochronny ustalany był zwykle na 25 cm. Dokonano analizy kart startowych z tego okresu. Wynik przedstawiony jest na rysunku. Widać z niego, że w 1999 r. połowy lipieni były tylko nieco lepsze (58 ryb) od tegorocznych.
A był to również trzeci rok po katastrofalnej powodzi z 1997 roku. To nie może być przypadek. Więcej lipieni w przedziale do 30 cm złowionych w 1999 roku może wynikać z intensywnych zarybień narybkiem wiosennym w 1998 roku przed pamiętnymi Mistrzostwami Świata w Wędkarstwie Muchowym „Zakopane`98”.
Jest jeszcze co najmniej jeden powód obecnych kłopotów z lipieniem w Dunajcu. To działalność Elektrowni w Czorsztynie ukierunkowana, szczególnie ostatnio, na maksymalizację zysków, bez oglądania się na dobro środowiska wodnego. Codziennie rano widać na brzegach Dunajca szeroki ślad po dużej nocnej wodzie. To naprawdę zagraża lipieniom. W 2001 r. ukazał się artykuł Phillipa Gaudin`a profesora Uniwersytetu w Lionie (Francja) przedstawiający badania zachowań młodocianych stadiów lipieni w swoich naturalnych siedliskach. Okazuje się, że wylęg lipienia szczególnie nocą zajmuje stanowiska na płyciznach do 5 cm głębokości.
Rozkłady długości lipieni łowionych podczas Zawodów o Puchar Dunajca im. Romaniszyna w latach 1999 – 2003 - Patrz wykresy poniżej tekstu

Gwałtowne wahania poziomu wód powodowane pracą hydroelektrowni w Niedzicy muszą wpływać dodatkowo na śmiertelność wylęgu lipieni.
Do listy lipieniowych zagrożeń dopisać jeszcze należy niszczenie naturalnych tarlisk przez niekontrolowaną, rabunkową eksploatację zwirów i przegradzanie koryt potoków (np. Grajcarek, Krośnica, Kamienica Łącka, Słomka), ale również nasz własny wkład poprzez nadmierne połowy, często z pogwałceniem podstawowych zasad wędkarskiej etyki. Naukowcy wyliczyli, że aby nie naruszyć struktury populacji można wyławiać do 25 % przyrostu jej rocznej biomasy !
Sytuacja jest poważna. Dajmy lipieniom szansę odbycia naturalnego rozrodu. Koledzy więcej „no kill”, nie zabierajmy złowionych ryb, zostawmy w domach wędkarskie koszyki. Zarząd Okręgu od września br. na zamiar wprowadzić obowiązek organizowania wszystkich zawodów muchowych na Dunajcu wyłącznie na „żywej rybie”.


Nowy Sącz 10 lipca 2003 r.

Józef Kaczor
/-/
Prezes ZO PZW
w Nowym Sączu

Wykresy opracował: L. Augustyn